Γιορτάσαμε την επέτειο της Κυπριακής Ανεξαρτησίας

Σήμερα, Τετάρτη 30/9/15 γιορτάσαμε στην αίθουσα πολιτιστικών εκδηλώσεων "΄Ακης Κλεάνθους" την επέτειο της Κυπριακής Ανεξαρτησίας. Τα παιδιά κατάφεραν να μας συγκινήσουν και πάλι με τους θαυμάσιους ρόλους που υποδύθηκαν αλλά και τις θαυμάσιες απαγγελίες τους με τα επιλεγμένα ποιήματα που απάγγειλαν. Συγχαρητήρια στους δασκάλους τους αλλά και στα παιδιά για την επιτυχή παρουσίαση. Μερικές φωτογραφίες:

Διεθνής Έρευνα PISA: Η πραγματικότητα πίσω από τους αριθμούς

Με αφορμή την έναρξη μιας ακόμη σχολικής χρονιάς, επανέρχονται στην επικαιρότητα οι χαμηλές επιδόσεις των 15χρονων μαθητών μας, όπως αυτές καταγράφηκαν από τη Διεθνή Έρευνα PISA 2012. Συγκεκριμένα, τα αποτελέσματα από την πρώτη συμμετοχή της Κύπρου το 2012 κατέταξαν τη χώρα μας στη 46η θέση στα Μαθηματικά, στην 50η στις Φυσικές Επιστήμες και στη 44η στην Κατανόηση Κειμένου σε σύνολο 65 χωρών.

Σε αναμονή των αποτελεσμάτων της Έρευνας PISA 2015, η οποία ολοκληρώθηκε τον περασμένο Απρίλιο (τα αποτελέσματα πρόκειται να δημοσιοποιηθούν περί τα τέλη του 2016),το παρόν άρθρο επιχειρεί μια ανάλυση των αριθμών, ώστε να τονιστεί ο ρόλος των γονέων και του οικογενειακού περιβάλλοντος στη σχολική επιτυχία/αποτυχία και να σχολιασθεί η συμβολή των εκπαιδευτικών. Αφορμή για αυτό υπήρξε η μελέτη του ερωτηματολογίου που δόθηκε στους συμμετέχοντες μαθητές στην Έρευνα PISA 2012, οι οποίοι κλήθηκαν να απαντήσουν,ανάμεσα σε άλλα,σε ερωτήματα που αφορούσαν στη μητέρα και στον πατέρα τους (επάγγελμα και μόρφωση) και στο οικογενειακό περιβάλλον (π.χ. κατά πόσο μελετάνε σε δικό τους, ήσυχο μέρος, κατά πόσο υπάρχει ηλεκτρονικός υπολογιστής, εκπαιδευτικό λογισμικό, διαδίκτυο, βιβλία και λεξικά, έργα τέχνης, συσκευή προβολής DVD, καλωδιακή τηλεόραση).

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Έρευνας PISA 2012,όπως αυτά παρουσιάστηκαν το 2014 από το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης (ΚΕΕΑ), το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο της οικογένειας συνδέεται με την επίδοση των μαθητών τόσο στην Κύπρο όσο και στις χώρες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Αυτό σημαίνει ότι μαθητές με χαμηλότερο κοινωνικοοικονομικό επίπεδο έχουν χαμηλότερες επιδόσεις, σε σχέση με εκείνους τους μαθητές με υψηλότερο κοινωνικοοικονομικό επίπεδο. Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης το γεγονός ότι ένα ποσοστό μαθητών με χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο έχουν υψηλή επίδοση∙ αυτοί οι μαθητές ορίζονται ως ανθεκτικοί. Το ποσοστό όμως αυτό της Κύπρου είναι 1.9%, ενώ το αντίστοιχο στις χώρες τουΟΟΣΑ 6.5% και σε Κορέα, Σαγκάη και Χογκ Κογκ μεγαλύτερο από 13%.Σύμφωνα με το ΚΕΕΑ, τα κίνητρα για μάθηση σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό με την επίδοση των μαθητών και οι γονείς εκείνοι που έχουν υψηλές προσδοκίες παρέχουν κίνητρα και καθοδήγηση στα παιδιά τους, ώστε αυτά να επιτυγχάνουν καλύτερες επιδόσεις.

Η διεθνής βιβλιογραφία και η ανάλυση των αποτελεσμάτων της Έρευνας PISA 2012 καταδεικνύουν ότι ο ρόλος των γονέων είναι εξαιρετικά σημαντικός στην επιτυχία ή αποτυχία των παιδιών στο σχολείο. Συγχρόνως, εξίσου σημαντική είναι και η συμβολή των εκπαιδευτικών, τόσο όσον αφορά στην επαφή που έχουν με τους γονείς, όσο και στο έργο που έχουν να επιτελέσουν εντός της σχολικής μονάδας.

Συγκεκριμένα, σε καθημερινή βάση οι εκπαιδευτικοί έρχονται σε επαφή με γονείς για ζητήματα που αφορούν στην επίδοση των μαθητών, στη συναισθηματική τους ανάπτυξη και στις δυνατότητες βελτίωσης αυτών. Σε αυτές τις επαφές οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να τονίζουν διαρκώς τη σημασία ενός σωστού οικογενειακού περιβάλλοντος που θα υποβοηθεί τη μελέτη και της παροχής σωρείας κινήτρων και ευκαιριών στα παιδιά, ταυτόχρονα με ορθή καθοδήγηση και ενθάρρυνση.

Παράλληλα, έχοντας επίγνωση ότι τα τελευταία χρόνια ένα σημαντικό ποσοστό οικογενειών δεν μπορούν να ανταποκριθούν ικανοποιητικά στις υποχρεώσεις τους, ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στους μαθητές που προέρχονται από μη προνομιούχο κοινωνικοοικονομικό επίπεδο. Η Έρευνα PISA 2012 κατέδειξε ότι το ποσοστό των ανθεκτικών μαθητών στην Κύπρο είναι πολύ χαμηλό και επομένως ένας από τους στόχους του εκπαιδευτικού μας συστήματος θα πρέπει να είναι η αύξηση αυτού του ποσοστού. Η αύξηση μπορεί να επιτευχθεί παρακολουθώντας στενά και ενισχύοντας τους μαθητές που προέρχονται από μη προνομιούχο κοινωνικοοικονομικό επίπεδο.Συγκεκριμένα, το εκπαιδευτικό σύστημα μπορεί να στοχεύσει στους πιο κάτω άξονες:

• Στην ικανότητα των μαθητών να επιτυγχάνουν ακαδημαϊκά, παρέχοντάς τους συνεχείς αποδείξεις μέσω των αξιολογήσεων που πραγματοποιούνται στα σχολεία και μέσω της ανάπτυξης portfolios.Τα portfolios θα πρέπει να αντανακλούν τα επιτεύγματα και τις δεξιότητες των μαθητών, αναδεικνύοντας μερικές από τις καλύτερές τους εργασίες. Πρόκειται για μια μεταβαλλόμενη συλλογή, που θα μπορεί να λειτουργήσει ως ένα χρήσιμο εργαλείο προώθησης των ικανοτήτων και δεξιοτήτων των μαθητών.
• Στο αίσθημα του ανήκειν, στο ότι δηλαδή αποτελούν πολύτιμα μέλη της μαθητικής κοινότητας μέσω της εξατομικευμένης μάθησης και της συμμετοχής σε προγράμματα που λειτουργούν στο σχολείο, παράλληλα με τη συνεχή ενίσχυση αυτού του αισθήματος μέσω της συμβουλευτικής αγωγής.
• Στη χρησιμότητά τους ως μέλη της μαθητικής κοινότητας μέσω της συνεργατικής μάθησης, κατά τη διάρκεια της οποίας μπορούν να αξιοποιήσουν τις γνώσεις και δεξιότητές τους και να ενισχύσουν με αυτό τον τρόπο την ομάδα στην οποία συμμετέχουν.

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, όσο περισσότερη αυτοπεποίθηση έχουν οι μαθητές στο σχολείο, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες να είναι ανθεκτικοί. Οι πιο πάνω άξονες δύναται να ενισχύσουν την αυτοπεποίθηση των μαθητών και κατά συνέπεια τη διαδικασία απόκτησης γνώσεων και δεξιοτήτων. Όπως τονίζεται από τον ΟΟΣΑ, τέτοιες πρακτικές θα μπορούν να είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές, μιας και το σχολείο ίσως να είναι και το μοναδικό στήριγμα των μη προνομιούχων μαθητών.

Εν κατακλείδι, η σχολική επιτυχία δεν είναι το αποτέλεσμα ενός αγώνα στον οποίο συμμετέχουν μόνο οι γονείς ή μόνο οι εκπαιδευτικοί/εκπαιδευτικό σύστημα∙ είναι συνδυασμός πολλών παραγόντων. Μόνο όταν γίνει αντιληπτό, γονείς και εκπαιδευτικοί θα μπορούν να εργαστούν προς τη σωστή κατεύθυνση. Εξάλλου, ο στόχος είναι κοινός: η διαμόρφωση ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων με πανανθρώπινες αξίες και ιδανικά, που θα έχουν αποκτήσει εκείνες τις γνώσεις και δεξιότητες που είναι απαραίτητες στη σύγχρονη κοινωνία.

ΤΗΣ ΣΑΛΩΜΗΣ ΧΑΤΖΗΝΕΟΦΥΤΟΥ*

* Καθηγήτρια Ελληνικής Φιλολογίας, Διδάκτωρ Παιδαγωγικών και Adjunct Professor του Πανεπιστημίου Saint Louis Αμερικής

Εθνική Μονάδα Ευρυδίκη: Τι κάνει ένα καλό δάσκαλο

«H σπουδαία μάθηση πραγματοποιείται σε ομάδες. Η συνεργασία αποτελεί την ουσία της ανάπτυξης”- Sir Ken Robinson Ph.D[1].»
Οι εκπαιδευτικοί θεωρούνται, δικαίως, το πιο σημαντικό συστατικό που επηρεάζει τη μάθηση των μαθητώνστα σχολεία. Με άλλα λόγια: ένας καλός μαθητής, χρειάζεται ένα καλό δάσκαλο. Τι κάνει λοιπόν ένα καλό δάσκαλο; Αναμφίβολα, μέρος της εικόνας αποτελούν οι επαγγελματικές ικανότητες, τα προσωπικά χαρακτηριστικά, και οι ατομικές συμπεριφορές του δασκάλου.Αυτό ισχύει φυσικά και για πολλά άλλα επαγγέλματα. Ορισμένοι επιχειρηματολογούν ότι όλα εξαρτώνται από το να ξέρεις τι να διδάξεις και πώς να το διδάξεις! Και ενώ αυτό θα μπορούσε να ισχύει, εξακολουθεί να αφήνει ανοικτά πολλά ερωτήματα, αν σκεφτούμε την ποικιλομορφία των τάξεών μας όσον αφορά το κοινωνικό, οικονομικό, πολιτιστικό, και γλωσσικό υπόβαθρο.
Μια πρόσφατη έκθεση του Δικτύου ΕΥΡΥΔΙΚΗ (Το Επάγγελμα του Εκπαιδευτικού στην Ευρώπη, 2015), δείχνει ότι στην Ευρώπη, τρία είναι τα στοιχεία που διαμορφώνουν τις ικανότητες των εκπαιδευτικών κατώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης κατά την αρχική τους εκπαίδευση: η γνώση του αντικειμένου, η παιδαγωγική κατάρτιση και η σχολική εμπειρία.  Αν και με διαφορετικούς τρόπους και αναλογίες, σχεδόν όλα τα εκπαιδευτικά συστήματα παρέχουν το χρόνο και το χώρο για τις τρεις αυτές πτυχές. Επιπλέον, στις περισσότερες χώρες οι πρωτοδιόριστοι εκπαιδευτικοί περνούν από φάση προσαρμογής (induction), και αρκετά συχνά έχουν την παιδαγωγική/διδακτική καθοδήγηση και συναισθηματική στήριξη του μέντορα.
Ερωτώμενοι πόσο προετοιμασμένοι αισθάνονται να διδάξουν, η γνώση του αντικειμένου τους, σπάνια φαίνεται να αποτελεί θέμα, τόσο για τους νέους όσο και για εκπαιδευτικούς μεγαλύτερης ηλικίας. Ωστόσο, μόνο το 40% των εκπαιδευτικών δηλώνουν ότι αισθάνονται πολύ καλά προετοιμασμένοι στην παιδαγωγική, και λιγότερο από το ήμισυ δηλώνουν επαρκείς στις πρακτικές πτυχές της διδασκαλίας.
Ομοίως, όταν ρωτήθηκαν για τις ανάγκες τους όσον αφορά στην επαγγελματική ανάπτυξη, το 75% των εκπαιδευτικών δηλώνουν λίγες ή καθόλου ανάγκες στη γνώση του αναλυτικού προγράμματος ή αντικειμένου τους. Αντίθετα, πολλοί εκπαιδευτικοί εκφράζουν ανάγκες σε πεδία που θα τους επιτρέψουν να καινοτομούν και να προσαρμόσουν τις παιδαγωγικές τους προσεγγίσεις, όπως δεξιότητες ΤΠΕ στη διδασκαλία, προσεγγίσεις για την εξατομικευμένη μάθηση, διδασκαλία διαθεματικών δεξιοτήτων.  Άλλα θέματα ψηλά στην ιεραρχία, όπως η διαχείριση της συμπεριφοράς των μαθητών, η διδασκαλία σε ένα πολυπολιτισμικό και πολυγλωσσικό περιβάλλον, ο επαγγελματικός προσανατολισμός των μαθητών και η παροχή συμβουλών, αναδεικνύουν ότι η διδασκαλία σήμερα αποτελεί μια μάλλον πολύπλοκη εργασία και ότι το κεφάλαιο που αφορά το “πώς να διδάξουν”είναι πολύπλευρο. Επιπλέον, εκφράζουν την άποψη, ότι οι εκπαιδευτικοί βλέπουν το ρόλο τους να πηγαίνει πέρα ​​από την απλή μετάδοση συγκεκριμένων γνώσεων: Να μπορούν να προετοιμάσουν του μαθητές για την πολυπλοκότητα της σύγχρονης ζωής, να δημιουργήσουν ενεργούς πολίτες, να σέβονταιτη διαφορετικότητα, να είναι κριτικοί, δημιουργικοί, ευέλικτοι…..
Όπως επισημαίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έκθεση με τίτλο “Υποστήριξη της Ανάπτυξης των Ικανοτήτων των Εκπαιδευτικών για Καλύτερα Μαθησιακά Αποτελέσματα”, “το εύρος και η πολυπλοκότητα των ικανοτήτων που απαιτούνται για τη διδασκαλία στον 21ο αιώνα είναι τόσο μεγάλα, ώστε ένα άτομο είναι απίθανο να τα κατέχει όλα, ούτε να τα έχει αναπτύξει όλα στον ίδιο υψηλό βαθμό”. Αυτό εν μέρει, μπορεί να εξηγήσει την αύξηση του αριθμού των δικτύων των εκπαιδευτικών που αναπτύσσονται για την ανταλλαγή πρακτικών και επαγγελματικής ανάπτυξης, επιτρέποντας μεθόδους με περισσότερη βοήθεια από ομότιμους, λιγότερο δομημένες, από κάτω προς τα πάνω και, ενδεχομένως, με μορφές αμοιβαίας υποστήριξης ΤΠΕ. Αποτελεί ενδιαφέρον, το ότι οι εκπαιδευτικοί είναι πιο ικανοποιημένοι με την εργασία τους και τη θεωρούν καλύτερα αποτιμημένη από την κοινωνία, όταν εργάζονται σε ένα περιβάλλον που δείχνει μια  κουλτούρα συνεργασίας του σχολείου, με κοινή ευθύνη, και ενεργό συμμετοχή στις αποφάσεις του σχολείου.
Όλα αυτά απαιτούν ένα διαφορετικό τρόπο θεώρησης των εκπαιδευτικών μας. Όταν τους σκεφτόμαστε, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε κατά νου την εικόνα ενός ατόμου, ίσως με το πρόσωπο του αγαπημένου ή πιο μισητού μας δασκάλου, να στέκεται μπροστά στην έδρα του, με τον πίνακα πίσω του, και να παραδίδει κάποιο μάθημα. Αντ 'αυτού, ίσως να πρέπει να σπάσουμε την εικόνα της απομονωμένης τάξης και του δόγματος “ένας δάσκαλος μια τάξη” και να αναγνωρίσουμε ότι “η αποτελεσματική διδασκαλία απαιτεί τη συμμετοχή ομάδων από επαγγελματίες και όχι μεμονωμένους εκπαιδευτικούς”(Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ενίσχυση της Διδασκαλίας στην Ευρώπη, 2015).
Έτσι, δεν θα μπορούσε να υπάρχει μία μοναδική συνταγή για το τι κάνει ένα καλό δάσκαλο για κάθε μαθητή στα εκπαιδευτικά μας συστήματα, αλλά η ενίσχυση των ομάδων των εκπαιδευτικών για να εργαστούν από κοινού στο τι είναι καλύτερο για τους δικούς τους μαθητές, και η παροχή της υποστήριξης που χρειάζονται για να φτάσουν μέχρι εκεί, θα μπορούσε να αποτελέσει ένα καλό σημείο εκκίνησης ... και αυτό είναι ίσως που θα πρότεινε ένας καλός εκπαιδευτικός, ερωτώμενος πώς θα μπορούσε να βελτιώσει τη διδασκαλία στον 21ο αιώνα.
Συγγραφείς: Peter Birch και Elisa Simeoni
Μετάφραση στα Ελληνικά:  Εθνική Μονάδα ΕΥΡΥΔΙΚΗ Κύπρου

---

[1]Ο SirKennethRobinson(γεννημένος στις 4 Μαρτίου 1950) είναι Άγγλος συγγραφέας, ομιλητής και διεθνής σύμβουλος για την εκπαίδευση στις τέχνες στην κυβέρνηση, σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς και σε φορείς εκπαίδευσης και τεχνών. Διετέλεσε Διευθυντής του έργου Τέχνες στα Σχολεία(1985-1989) και καθηγητής Τεχνών Εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο του Warwick(1989-2001), και τώρα είναι ομότιμος καθηγητής του ίδιου ιδρύματος.  Το 2003 χρίστηκε ιππότης για τις υπηρεσίες του στην τέχνη.

Ενδοσχολική επιμόρφωση εκπαιδευτικών

Στις 9/9/2015 πραγματοποιήθηκε η ενδοσχολική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών με τη φιλοξενία στο σχολείο μας και των εκπαιδευτικών του Περιφερειακού Δημοτικού Σχολείου Αγίας Μαρίνας Ξυλιάτου. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης έγιναν διάφορες εκπαιδευτικές εισηγήσεις από το διευθυντή του σχολείου μας κ.Μιχάλη Μιχαήλ καθώς και από τη διευθύντρια του Περιφερειακού Αγίας Μαρίνας κ. Στέλλα Δαμαλά. Η ενδοσχολική επιμόρφωση εμπλουτίστηκε και από εισηγήσεις και συζητήσεις από τους εκπαιδευτικούς και των δύο σχολείων σε μια ευρεία θεματολογία γύρω από την παιδαγωγική επιστήμη γενικότερα και σε θέματα διδακτικής συγκεκριμένων μαθημάτων ειδικότερα. Ενδεικτικά αναφέρονται τα ακόλουθα θέματα: Διδακτική των μαθηματικών και της λογοτεχνίας, της Φυσικής Αγωγής, των θρησκευτικών, της προσέγγισης Clil, της Μουσειακής, της Εικαστικής αγωγής-γνωριμία με καλλιτέχνες καθώς και τρόποι αντιμετώπισης θεμάτων πειθαρχίας κ.α.