Η διατροφή των αρχαίων Ελλήνων

Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Οι Έλληνες στα αρχαία χρόνια φημίζονταν για τα κρασιά και τα φρούτα τους. Ακόμα η διατροφή των Αρχαίων Ελλήνων ήταν εντελώς διαφορετική από την δική μας. Άγνωστα φαγητά για αυτούς ήταν τα παρακάτω: το ρύζι, η ζάχαρη, το καλαμπόκι, ο καφές, οι ντομάτες και τα ζαρζαβατικά (μελιτζάνες, πιπεριές, μπάμιες), τα πορτοκάλια και τα λεμόνια, το κακάο και διάφορα μπαχαρικά, τα ποικίλα ποτά, ακόμη το ούζο και τα ζυμαρικά.

Μονάχα σε πλούσια δείπνα περίπου τον 5^ο π. Χ. αιώνα μπορούσε κανείς να δει τυρί τις Αχαΐας, σύκα και μέλι της Αττικής, «αίθοπα οίνο» από τη Χίο και τη Λέσβο, θαλασσινά από τις πλούσιες ακτές της Εύβοιας, δαμάσκηνα από τη Δαμασκό της Συρίας, κριθαρένιο ψωμί από την Πύλο, φάβα ή ζωμό από μπιζέλια, τηγανίτες βουτηγμένες στο λάδι και γαρνιρισμένες με μέλι, τυρί αλογίσιο που έτρωγαν μόνο οι πολεμοχαρείς, βραστούς βολβούς, ραπάνια για να φεύγει το μεθύσι και βέβαια τις πίτες της Αθήνας, παραγεμισμένες με τυρί, μέλι και διάφορα επαλείμματα.



Χρήστος Γιαννακού

Λεόντιος Σαμμούτης

Σωτήρης Χρυσάφη



Εδέσματα και συνταγές

Οι αρχαίοι Έλληνες φρόντιζαν τα τραπέζια τους να είναι πλούσια στα γεύματα και στο δείπνο. Συνήθως υπήρχαν ψωμί, γλυκίσματα, φρούτα, ελιές, πίτες, κρέατα, χορταρικά και κυρίως άφθονο κρασί. Τα όσπριά τους ήταν τα φασόλια, οι φακές, τα ρεβίθια, τα μπιζέλια και τα κουκιά. Όμως τα προτιμούσαν σε πουρέ.

Οι περισσότεροι κάτοικοι στα σπίτια τους είχαν ψωμί, λουκάνικα, γλυκίσματα, σύκα, μέλι, τυρί, τσίχλες, σπουργίτια και χταπόδια. Ένα από τα απαραίτητα αγαθά ήταν το λάδι. Το χρησιμοποιούσαν και για το φαγητό και για να αλείφουν τους αθλητές. Το έβγαζαν από άγουρες ελιές για να το βάζουν στις σαλάτες τους. Όμως για τα γλυκίσματα τους προτιμούσαν το λάδι που το έβγαζαν από τα καρύδια και τα αμύγδαλα.

Ένα άλλο αγαθό ήταν το γάλα και το τυρί, που ήταν δύο σπάνια αγαθά. Επίσης τα σκόρδα και τα κρεμμύδια δεν έλειπαν από το καθημερινό τους μενού. Οι φτωχοί συνήθιζαν να τρώνε ψαρόσουπα.

Ένας ζωμός που ευχαριστούσε ιδιαίτερα τον Ηρακλή ήταν ο ζωμός από μπιζέλια. Οι Έλληνες έτρωγαν περισσότερο το ψάρια από το κρέας.

Ένα έδεσμα ήταν ο Κάνδουλος, φαγητό της Μικράς Ασίας. Ο Μύττωνας ήταν μια πίττα με τυρί ανακατεμένο με μέλι και σκόρδα. Όμως οι πιο περίφημες πίττες ήταν της Αθήνας.

Οι Αθηναίοι δεν συνήθιζαν να αρχίζουν το γεύμα ή το δείπνο τους με σούπα γιατί τους κοβόταν η όρεξη. Στη Σπάρτη τις γιορτινές μέρες, δεν έτρωγαν τόσο πολύ όπως οι υπόλοιποι Έλληνες.

Με λίγα λόγια οι περισσότεροι Έλληνες ήταν καλοφαγάδες και τα σπίτια τους γεμάτα με τόσα αγαθά που ξεπερνούσαν και μια υπεραγορά.

Χαρά Σωκράτους

Μαρία Πολυδώρου

Ο πολύτιμος άρτος των αρχαίων

Τα δημητριακά αποτελούσαν την αποτελούσαν την κύρια βάση της διατροφής για τους αρχαίους Έλληνες. Όμως τόσο το σιτάρι όσο και το κριθάρι δεν ήταν άφθονο για τους αρχαίους, έτσι αναγκάζονταν να το εισαγάγουν από άλλα μέρη του κόσμου.

Το πιο συνηθισμένο καθημερινό ψωμί για τους αρχαίους ονομαζόταν μάζα. Ήταν ζυμωμένο σε γαλέτες φτιαγμένο από αλεύρι και κριθάρι.

Στη ζύμη του ψωμιού έβαζαν διάφορα καρυκεύματα όπως μάραθο, δυόσμο και μέντα για να πάρει μια διαφορετική νοστιμάδα . Ακόμη έβαζαν το απαραίτητο συστατικό το αλάτι.

Ακόμη οι αρχαίοι είχαν αυτά τα είδη ψωμιού:


● Το σιμιγδαλένιο


● Το ψωμί από χοντράλευρο


● Το ψωμί από διάφορα γεννήματα


● Το ψωμί από κεχρί

Οι Αθηναίοι επειδή αγαπούσαν το ψωμί τους έδιναν διάφορα ονόματα ανάλογα με το ψήσιμο τους:

● Ιηνίτης

● Εσχαρίτης


● Άρτο τυροέντα


● Λαγάνες

Ακόμη το όφωρος ήταν ένα γλύκισμα από ζύμη, σουσάμι και μέλι .

Οι αρχαίοι εκτιμούσαν περισσότερο από εμάς το ψωμί. Η μεγάλη ποικιλία του ψωμιού εθεωρείτο πολυτέλεια.

Κατερίνα Πιρμέττη

Κωνσταντίνα Μιχαήλ



Λαχανικά

Τα λαχανικά στην αρχαία Ελλάδα και συγκριμένα στην Αρχαία Αθήνα ήταν σε σπουδαία ζήτηση κι όχι μόνο για τους οπαδούς του Πυθαγόρα που τα προτιμούσαν μια κι απέφευγαν να τρώνε όσο έχουν ζωή .

Οι Αρχαίοι Αθηναίοι αγαπούσαν πολύ τα λαχανικά. Πολλά σπίτια είχαν χωράφια με κήπους στους οποίους καλλιεργούσαν , σκόρδα, κρεμμύδια , κουκιά, φασόλια, μπιζέλια, λούπινα, βολβούς, μαρούλια, αγκινάρες, βλίτα, ρεβίθια και φακές. Τα μανιτάρια, τα μάραθα, τα σπαράγγια και διάφορα άλλα χορταρικά.

Τα κολοκοποειδή ήταν περισσότερο γνωστά στην Αίγυπτο. Τα σκόρδα ήταν χρήσιμα για τους αρχαίους.

Γενικά τα χορταρικά σερβιρίζονταν με φτιαγμένη από λαδόξυδο σάλτσα. Παρόλα αυτά ένα περιβόλι με δέντρα και λαχανικά ήταν το όνειρο των αρχαίων.

Ακόμη και οι βασιλιάδες τα λαχταρούσαν. Συγκεκριμένα ο Άτταλος ο Γ΄ στον λαχανόκηπό του καλλιεργούσε κόκαλα, ελλέβορο και κώνειο. Οι αρχαίοι Έλληνες αγαπούσαν τα λαχανικά και για αυτό λαχταρούσαν να έχουν ένα λαχανόκηπο σπίτι τους.

Βέβαια τα λαχανικά ήταν χρήσιμα για την ζωή τους. Από τα λαχανικά των αρχαίων τα κουκιά είτε βρασμένα είτε ψημένα είτε με πουρέ ήταν το πιο αηδιαστικό φαγητό για τους οπαδούς του Πυθαγόρα. Τα υπόλοιπα όμως λαχανικά είναι νόστιμα για όλους πιστεύω.





Ανδρέας Μαυρομούστακος

Ιάκωβος Μηνά



Τα φρούτα των αρχαίων Ελλήνων

Οι αρχαίοι αγαπούσαν πολύ τα φρούτα. Η αγάπη τους για τα φρούτα έπεισε τους ποιητές να αφιερώσουν μερικούς στίχους σ' αυτά.

Παλαιά μερικά φρούτα ονομάζονταν διαφορετικά. Οι Ρόδιοι και οι Σικελοί έλεγαν τα δαμάσκηνα «βράβυλα» και άλλοι «κοκκύμπλα». Τα γλυκά μήλα τα έλεγαν «Ορβίκλατα». Τα κυδώνια τα έλεγαν «στρουθιά» και «κοδύματα». Τα ροδάκινα ήταν γνωστά στους Πέρσες και είχαν το ίδιο όνομα με τα δαμάσκηνα. Τα σταφύλια ήταν πολύ περιζήτητα και όσοι τα καλλιεργούσαν τα έβλεπαν σαν κρασί.

Τα πιο αγαπημένα φρούτα των αρχαίων ήταν τα σύκα και πολλοί τα έκαναν μυστική εξαγωγή. Στην Αχαΐα οι συκιές τους ωρίμαζαν τον χειμώνα και οι καρποί τους λέγονταν «κοδώνια σύκα».

Γενικά οι αρχαίοι Έλληνες λάτρευαν πολύ τα φρούτα και ακολουθούσαν την Μεσογειακή Διατροφή.

 

 

 

 

Εύα Ιωσηφίδου

Μαρία Χατζηγεωργίου

Κυνήγι

Το κυνήγι, κυρίως με τα τόξα, το αγαπούσαν όλοι οι πολεμιστές, αφού ήταν άφθονο στην αρχαία εποχή και υπήρχαν μεγάλες εκτάσεις όπου δεν πατούσε ανθρώπινο πόδι.

Οι αρχαίοι έτρωγαν όχι μόνο τα περιστέρια αλλά κι όλα τα πετούμενα, ακόμη και τα μικρά σπουργίτια, εκτός από τα κοράκια γιατί είχαν σκληρό και στυφό κρέας. Απέφευγαν όμως να τρώνε και τα ορτύκια, αφού τα φυλάγανε για τις αξιολάτρευτες ορτυκομαχίες τους.



Τα προϊόντα του κυνηγιού ήταν ακόμη, κυρίως, τσίχλες, συκοφάγοι, κοτσύφια, πέρδικες, ψαρόνια, αγριόπαπιες, χήνες κ.λ.π. Αλλά από τα πιο ζηλευτά θηράματα ήταν οι αγριόχοιροι, τα ελάφια και τα ζαρκάδια, που ζούσαν τότε σε όλα τα ελληνικά βουνά.



Τέλος τα αγαθά του κυνηγιού θεωρούνταν από τους αρχαίους ως τα πιο νόστιμα.



Αντώνης Αντωνίου

Δάνος Γερολεμίδης

Κωνσταντίνος Στυλιανού

Το κρασί

Το κρασί ήταν κάτι το απαραίτητο στα γεύματα των αρχαίων. Όμως δεν έπιναν το κρασί όπως εμείς , αλλά νερωμένα , όχι μόνο με γλυκό , αλλά και με θαλασσινό νερό.

Οι αρχαίοι έβαζαν συχνά μέσα στο κρασί τους και διάφορα αρώματα, όπως θυμάρι, μέντα, γλυκάνισο, δεντρολίβανο, μύρτια και μέλι.

Τα σταφύλια τα έβαζαν σε μέρος που να τα βλέπει καλά ο ήλιος. Ύστερα τα πατούσαν, με χορούς και τραγούδια , κι άφηνα το μούστο να βράσει πέντε μέρες μέσα σε ένα μεγάλο πιθάρι.

Ο κάθε τόπος στην αρχαία Ελλάδα είχε και το δικό του τρόπο παρασκευής του κρασιού. Για να διατηρήσουν το μούστο, όλοι έριχναν και νερό αλατισμένο όπως και διάφορα αρώματα.

Στην αρχαία Ελλάδα τα γνωστότερα είδη κρασιού ήταν τέσσερα. Το άσπρο, το κιτρινωπό, το μαύρο και το κόκκινο.

Η αγάπη των αρχαίων για το κρασί ήταν μεγάλη. Έτσι φρόντιζαν να υπάρχει τις περισσότερες φορές στο τραπέζι τους.

Μέσα από όλα αυτά καταλαβαίνουμε πως το κρασί αντιπροσώπευε τους αρχαίους Έλληνες και αυτοί το λάτρευαν αφού ήταν απαραίτητο για την ζωή τους.

 

Ανδρονίκη Κυπριανού

Άρτεμις Κωνσταντίνου

Μπαχαρικά

Οι Έλληνες φαίνεται να έδειχναν ιδιαίτερη προτίμηση στα αρτύματα και στα διάφορα καρυκεύματα που έδιναν πικάντικες γεύσεις στα φαγητά τους.

Η λέξη πιπέρι πρέπει να είναι ξένη επειδή καμία ελληνική λέξη δεν τελειώνει σε (ι) εκτός από το μέλι. Το μαύρο πιπέρι είναι το πιο σπάνιο και περιζήτητο . Επίσης στόλιζαν τα φαγητά τους με σμύρνη, κάππαρη, ρίγανη , θυμάρι , κύμινο , και διάφορα αλλά . Όμως εκείνη οι έμποροι που τολμούσαν να φέρουν πιπέρι ή αλλά μπαχαρικά στην Αθήνα από τις αγορές της ανατολής κινδύνευαν να κατηγορηθούν σαν κατάσκοποι του βασιλιά των Περσών .

Παρόλα αυτά όμως βλέπουμε πως οι Έλληνες έχουν πλούτο μπαχαρικών .



Ανδρέας Μυλόρδος

Αλέξανδρος Γεωργίου

Το μέλι

Μια και η ζάχαρη ήταν άγνωστη στους αρχαίους, το μέλι ήταν κάτι από τα απαραίτητα για την καθημερινή διατροφή τους και βέβαια για τα γλυκίσματά τους που ήταν αγαπητά σε όλους. Τις θρεπτικές ιδιότητες του μελιού δεν της αγνοούσε κανένας και πίστευαν ότι ήταν θείο δώρο. Ιδιαίτερα γνωστό ήταν το μέλι της Αττικής, το περίφημο θυμαρίσιο μέλι. Πολλές φορές γέμιζαν μεγάλους αμφορείς με μέλι και το ανακάτευαν με κρασί για να κάνουν τις σπουδές , τόσο στους θεούς που τιμούσαν , όσο και στις ψυχές των νεκρών.

Λάμπρος Δημητρίου

Στέφανος Ανδρέου

Κωνσταντίνος Σολωμού

Μάριος Μιχαήλ

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΣΙΝΟΥ

Βιβλιογραφική αναφορά:

Χρήστου Μότσια, «Τι έτρωγαν οι Αρχαίοι»

Αμαλίας Ηλιάδη, «Η Διατροφή των Αρχαίων Ελλήνων»

Τάξη Στ΄

Σχολική χρονιά 2009-2010